18 Ιανουαρίου 1823: Η ημέρα που το Ναύπλιο δεν έγινε Πρωτεύουσα της Ελλάδας

 


Του Τόλη Κοϊνη. 

18 Ιανουαρίου 1823. Μια μικρή επανάσταση στην πολυτάραχη πολιτική ιστορία της Ελλάδας.
Το Ναύπλιο έχει πριν από ένα μήνα –περίπου- απελευθερωθεί. Οι Οθωμανοί κάτοικοί του (Τούρκοι, Τουρκαλβανοί και Εβραίοι) διώχθηκαν από τα σπίτια τους, τους μπάρκαραν σε Ελληνικά (και Αγγλικά) πλοία και τους έστειλαν στην Μικρά Ασία.

 
Ο Κολοκοτρώνης που υπέγραψε τις σχετικές συμφωνίες με τους Τούρκους, ως αρχηγός «των όπλων» κατακρίθηκε. Τυπικά, δεν ήταν αρμόδιος. Αλλά, δεν υπήρχε και κανένας αρμόδιος. Η Κυβέρνηση είχε καταφύγει στην Ερμιόνη. Όχι όλη. Μόνο τρία μέλη της. Ο Πρόεδρος της Κυβέρνησης, ο Αλ. Μαυροκορδάτος είχε αποκλειστεί στο Μεσολόγγι. Το Βουλευτικό ήταν διασκορπισμένο και δεν συνεδρίαζε. Από τις τοπικές εξουσίες μόνο η Πελοποννησιακή Γερουσία μπορούσε να συνεδριάζει σε απαρτία και αυτή συμφώνησε με τις ενέργειες του Κολοκοτρώνη.

Η Πελοποννησιακή Γερουσία διόρισε μια Δημογεροντία η οποία θα αποφάσιζε ποιοι θα έπαιρναν τα ακίνητα που είχαν εγκαταλείψει οι Οθωμανοί στο Ανάπλι και σε ποιους Έλληνες θα επιτρεπόταν να κατοικήσουν μέσα στην οχυρωμένη πόλη μας.Ως φρουρά της πόλης και του Παλαμηδιού είχαν διατεθεί δυνάμεις φιλικά προσκείμενες προς τον Κολοκοτρώνη, με αρχηγούς τον γιό του Πάνο και τον ανιψιό του Πλαπούτα. Επιτράπηκε μόνο να μείνει και ένα σώμα 250 περίπου τακτικών – οι περισσότεροι φιλέλληνες- υπό τον Ιταλό Ντε Γκουβερνάντις. Έδιωξαν τους Κρανιδιώτες που – αυτοδίκαια- αποτελούσαν ην φρουρά του Παλαμηδιού και στη συνέχεια απομάκρυναν και τους τακτικούς, που τους έστειλαν στην Άρια.

Τα «φιλέτα» από τα ακίνητα δόθηκαν στους οπαδούς του Κολοκοτρώνη. Π.χ. η «οικία Βίγκα» - τότε ήταν τούρκικο σαράι και όχι το σημερινό νεοκλασικό - στους γιούς του Κολοκοτρώνη, παραδίπλα –επί της πλατείας Συντάγματος- στον Νικηταρά.
 
Όμως τα μέλη της Κυβερνήσεως της Ερμιόνης (Ορλάνδος, Νέγρης, Κωλέττης) είχαν και αυτά αξιώσεις. Ειδικά ο Ορλάνδος (γαμπρός των Κουντουργιώτηδων) απαιτούσε την οικία του Χασάν Μπέη (μάλλον το μετέπειτα σπίτι του Αντιβασιλιά Άρμανσμπεργκ) πριν ακόμα απελευθερωθεί το Ναύπλιο.
Αποφάσισαν τότε να ανακηρύξουν το Ναύπλιο πρωτεύουσα και να μεταφέρουν την έδρα τους εδώ. Φόρτωσαν τα χαρτιά τους σε ένα πλοίο, έφτασαν στο λιμάνι και πήγαν να αποβιβαστούν στον «Αιγιαλό» στην σημερινή οδό Μπουμπουλίνας). Εκεί τους περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη. 

Ο Πάνος Κολοκοτρώνης δεν τους άφησε να αποβιβαστούν (!!!!). Δεν τους θεώρησε νόμιμη Κυβέρνηση. Τυπικά είχε λήξει η θητεία της και έπρεπε να γίνει Εθνοσυνέλευση που θα έβγαζε καινούργια. Ουσιαστικά, η Κυβέρνηση είχε διαλυθεί από τον Ιούλιο του 1822 και δεν συμμετείχε καθόλου στον αγώνα κατά του Δράμαλη. Είχε χάσει κάθε λαϊκό έρεισμα. Βασικό της μέλημα ήταν η αναζήτηση της Αγγλικής προστασίας.
 
Η κυβέρνηση της Ερμιόνης μην μπορώντας να αποβιβαστεί στο Ναύπλιο, άλλαξε ρότα και πήγε στο Άστρος. Προκήρυξε εκλογή αντιπροσώπων για την Εθνοσυνέλευση. Με ψήφισμα της Εθνοσυνέλευσης ανακηρύχθηκε το Ναύπλιο πρωτεύουσα της Ελλάδας. Με δυσκολίες και μέσα σε σκληρή πολιτική αντιπαράθεση μπόρεσε – μερικούς μήνες μετά- να έρθει και να εγκατασταθεί…
Τυπικά, μέχρι τότε πρωτεύουσα ήταν η παλιά Κόρινθος, μόνο που μας την είχαν πάρει αμαχητί οι Τούρκοι… Η Αίγινα υπήρξε μόνο προσωρινή έδρα του Κυβερνήτη για οκτώ περίπου μήνες… καμία Εθνοσυνέλευση δεν την όρισε ποτέ ως πρωτεύουσα.
Νεότερη Παλαιότερη